ΕΝΟΤΗΤΑ 43

Η Ελλάδα του Μεσοπολέμου. Η δικτατορία της 4ης Αυγούστου 1936.

Η Β΄ Ελληνική Δημοκρατία

·         Ο Α. Παπαναστασίου πρότεινε την ανακήρυξη αβασίλευτης δημοκρατίας.

·         Με δημοψήφισμα, τον Απρ. του 1924, ανακηρύχθηκε η Β΄ Ελληνική Δημοκρατία.   

Η περίοδος 1924-1928

·         Κυρίαρχο στοιχείο της περιόδου ήταν η κυβερνητική αστάθεια.

·         Το 1918 ιδρύθηκε ΓΣΕΕ και το ΣΕΚΕ, που το 1924 μετονομάστηκε σε ΚΚΕ.

·         Το 1925 ο στρατηγός Θ. Πάγκαλος επέβαλε δικτατορία, την οποία σύντομα ανέτρεψε ένας άλλος στρατιωτικός, ο Γ. Κονδύλης.

·         Ο Κονδύλης προκήρυξε εκλογές από τις οποίες προέκυψε οικουμενική κυβέρνηση, που πρότεινε την ψήφιση του δημοκρατικού συντάγματος του 1927.

Η βενιζελική τετραετία 1928-1932

·         Το 1928 τις εκλογές κέρδισε ο Βενιζέλος με το κόμμα των Φιλελευθέρων.

·         Βασικά σημεία της πολιτικής του:

Ø  οικονομική ανάπτυξη,

Ø  εδραίωση της δημοκρατίας,

Ø  εκπαιδευτική μεταρρύθμιση,

Ø  εξωτερική πολιτική, που επιδίωκε την προσέγγιση με τις γειτονικές χώρες,

Ø  το «ιδιώνυμο», ένας νόμος που ψηφίστηκε το 1929 και καθιέρωνε ως ιδιώνυμο  αδίκημα την προβολή ιδεών που στόχευαν στη βίαιη ανατροπή του πολιτεύματος.

·         Ο Βενιζέλος κήρυξε την Ελλάδα σε πτώχευση το 1932 και προκήρυξε εκλογές.

Το Λαϊκό κόμμα στην εξουσία (1933)

·         Στις εκλογές της 5ης Μαρτ. 1933 νίκησαν τα αντιβενιζελικά κόμματα.

·         Την ίδια νύχτα εκδηλώθηκε πραξικόπημα από βενιζελικούς το οποίο απέτυχε.

·         Την εξουσία  ανέλαβε ο ηγέτης του Λαϊκού κόμματος Π. Τσαλδάρης.

·         Απόπειρα δολοφονίας κατά του Βενιζέλου κορύφωσε την πολιτική κρίση.

Το κίνημα του 1935 και η παλινόρθωση της βασιλείας

·         Την 1η Μαρτ. εκδηλώθηκε νέο βενιζελικό κίνημα που κατεστάλη από τον υπουργό Στρατιωτικών Γ. Κονδύλη.

·         Ο Ι. Μεταξάς και ο Γ. Κονδύλης πίεζαν τον πρωθυπουργό Τσαλδάρη να διενεργήσει δημοψήφισμα για το πολίτευμα, προκειμένου να επανέλθει η μοναρχία.

·         Ο Κονδύλης τελικά ανέτρεψε τον Τσαλδάρη, επέβαλε δικτατορία και επανέφερε το μοναρχικό καθεστώς (Νοέμ. 1935).

Μετά την παλινόρθωση

·         Ο Γεώργιος Β΄ παραμέρισε τον Κονδύλη και χορήγησε αμνηστία στους πολιτικούς που συμμετείχαν στο κίνημα του 1935.

·         Το 1936  έγιναν άκαρπες εκλογές. 

·         Ο Γεώργιος Β΄ ανέθεσε την πρωθυπουργία στον Ι. Μεταξά, που ήταν γνωστός για τις αντιδημοκρατικές του ιδέες.

·         Το Μάιο του 1936 σημειώθηκαν αιματηρές διαδηλώσεις στη Θεσσαλονίκη.

·         Στις 4 Αυγούστου 1936 ο Γεώργιος Β΄ και ο Μεταξάς κήρυξαν δικτατορία.

Η δικτατορία της 4ης Αυγούστου (1936)

·         Ο Μεταξάς επιδίωκε να εφαρμόσει στην Ελλάδα ένα καθεστώς στα πρότυπα της φασιστικής Ιταλίας και της ναζιστικής Γερμανίας.

·         Δημιούργησε την Εθνική Οργάνωση Νεολαίας (ΕΟΝ), για να παίξει το ρόλο φασιστικού κόμματος.

·         Επιδίωξε να κερδίσει τους αγρότες και τους εργάτες με συστηματική προπαγάνδα και με μέτρα κοινωνικού χαρακτήρα.

·         Ο Μεταξάς οργάνωσε τελικά ένα αυταρχικό κράτος χωρίς λαϊκή υποστήριξη.

·         Στην εξωτερική πολιτική, ο Μεταξάς με το Γεώργιο Β' ακολούθησαν τη Μ. Βρετανία, θεωρώντας ότι σε περίπτωση πολέμου αυτή θα επικρατούσε.     

στο φασισμό δημιουργήθηκαν σε πολλές χώρες τα Λαϊκά Μέτωπα, που ήταν συμμαχίες φιλελεύθερων και αριστερών κομμάτων.

·         Στη Γαλλία και στην Ισπανία σχηματίστηκαν κυβερνήσεις λαϊκών μετώπων, που γρήγορα όμως έχασαν την εξουσία.